Als beginnend organisatie-adviseur heb ik ooit geleerd dat managers met twee soorten veranderingsprocessen te maken krijgen. Meestal geeft een manager leiding aan veranderingsprocessen waarbij je “het systeem” waarvoor je verantwoordelijk bent (de organisatie, je afdeling, een keten, etc.) probeert te verbeteren door de obstakels in het systeem op te lossen. Deze veranderingen noemen we Transities.
Interessant is de tweede categorie veranderingen, waarbij niet het systeem maar de manager zelf het obstakel is in de verandering. Je ziet dit bijv. bij Agile transformaties: managers geven onvoldoende ruimte aan de nieuwe gestarte agile teams door maar te blijven sturen op de oude manier (“als ik het loslaat gaat het fout”) in plaats van het team te coachen op probleemoplossend vermogen. Dit managementgedrag ondermijnt het succes van de verandering. Achter dit gedrag zit vaak de oorzaak dat dezelfde manager die leiding geeft aan de Agile transformatie, ook degene is die moeite heeft met de persoonlijke impact van Agile op de eigen toekomstige rol (als die er uberhaupt nog is). Bottom-line is dat het succes van de transformatie at risk is door een onderstroom van “meestribbelende” managers. Dit type veranderingen noemen we Transformaties.
Bij transformaties is niet alleen zelfreflectie van belang, maar ook het onderkennen en actief bespreekbaar maken van narcisme en eigen belang (het is lastig in de spiegel kijken met een bord voor je kop). Belangrijke spelregel hier is “Praat niet over de kerst met een kalkoen”. Degene met wie je praat, is onderdeel van het probleem.
Interessant genoeg zijn de meeste blockchain pilots die ik zie ook van het type transformatie. Ik illustreert dit met een recent voorbeeld : ik zat laatst in een discussie over smart contracts, waarbij een advocaat een pleidooi hield voor de –in zijn ogen- belangrijke rol bij het opstellen en reviewen van smart contracts. “En Hans, wie denk je dat de mediation gaat doen tussen twee partijen die het niet eens zijn over de uitvoering van een smart contract?” Het antwoord liet zich raden : de advocaat natuurlijk. Ziet u de kalkoen?
Veel use cases in blockchain land zijn gebaseerd op het reduceren van overbodige sturing, dubbele controles en disintermediation (get rid of the middle man) waarbij het goede gesprek gevoerd wordt, maar met de verkeerde partijen aan tafel :
- Banken die uitleggen waarom bitcoin nooit regulier betalingsverkeer zal vervangen;
- IT-dienstverleners die private blockchains aanbieden omdat de publieke blockchain te risicovol zou zijn;
- Notarissen die uitleggen waarom je niet kunt vertrouwen op waarde-overdracht uitgevoerd op een blockchain;
- AVG specialisten die betaald willen uitleggen hoe je een blockchain AVG-proof kunt krijgen;
- Risk managers die control frameworks bedenken om de risico’s van blockchains te kunnen managen.
Mijn oplossing is simpel : in het eerstvolgende gesprek over een blockchain use case stelt u als eerste de vraag. “wie is de kalkoen hier aan tafel?”. Eens kijken wat dat oplevert!
